گفتگویی با دکتر نورعلی نورزاد مدیر گروه ادبیات کلاسیک دانشگاه دولتی تاجیکستان در خصوص چهره انسال کامل از بیدل دهلوی در دیوان طغرل احراری
1396/05/21
مدیر گروه ادبیات کلاسیک دانشگاه دولتی تاجیکستان تببین کرد
استاد ادبیات تاجیکستانی با تاکید بر اینکه طغرل احراری هر چه در قلمرو سخن توفیق پیدا کرده از برکات حضور معنوی شعر و اندیشه میرزا بیدل دهلوی در جهان وی به شمار میآید گفت: با تکیه بر این امر میتوان به این نتیجه رسید، که بیدل، شمس تبریزی و شاه کابلی طغرل احراریست.
دکتر نورعلی نورزاد با اشاره به اینکه در قلمرو ادبیات فارسی شناخت انسان کامل در آیینه پندار و اندیشههای عارفان و شاعران از شیوه و روش های مختلفی جریان گرفته است، اظهار کرد: اگر برخی شاعران برای مقام انسان کامل ویژگی ها، درجات و صفات مختلف را بیان کنند، گروه دیگری از شاعران حقیقت انسان کامل را در سیمای انسانهای مشخص کشف و شناسایی کردهاند. وی ادامه داد: برای گروه مذکور میتوان نخست از مولانا جلالالدّین رومی یاد کرد که از انگیزه و شور تجلّی انوار معنوی شمس، «ظلمات هر زرّهاش باج از ید بیضا گرفت» و آتشی افروخت در وجود او، که موجب خلق یکی از شاهکارهای بینظیر ادبیات فارسی «دیوان شمس» شد مدیر گروه ادبیات کلاسیک دانشگاه دولتی خجند تاجیکستان با اشاره به اینکه آن چه به مولوی در قلمرو ادبیات فارسی منصوب شده، محض از شرف دیدار این مرد محسوب میشود، ابراز کرد: شمس دست ارادت او را سوی خاک گرفت و راه عالم روبوبیت، الوهیت و ملکوت را برای مولوی بازکرد. دکتر نورزاد بیان کرد: از دیگر شاعرانی که از سراب این نوع عشق جگرسوز تمام اجزای وجودش سوخته بود و همیشه در وادی عشق از پی پیر طریقت شتابان راه مقصود می جست، میرزا بیدل دهلوی است، که دست ارادت شاه کابلی را بوسید و آتشی از آن در وجود خویش شعلهزن دید، که به جز مرگ چیزی نمی توانست آن را خاموش کند. وی ادامه داد: جایگاه و مقام انسان کامل در اندیشههای طغرل احراری، یکی از سخنوران معروف ادبیات فارس و تاجیک نیمه دوّم قرن نوزده میلادی نیز از همین شیوه معرفت برخوردار است. به طور کل میتوان اظهار داشت، که دیوان این سخنور موفق مکتب پیروان بیدل در فرارودان، که از نوّادگان خواجه احرار ولی محسوب میود، اساساً با شیوه عارفانه و عاشقانه در استقبال از غزل های بیدل دهلوی سروده شده است. این استاد ادبیات تاجیکستانی با تاکید بر اینکه طغرل احراری هر چه در قلمرو سخن توفیق پیدا کرده و هر معنی بکری که از صید سخن برداشته، از برکات حضور معنوی شعر و اندیشه میرزا بیدل دهلوی در جهان وی به شمار میآید و خود نیز بر این اندیشه اقرار کرده است، ابراز کرد: با تکیه بر این امر میتوان به این نتیجه رسید، که بیدل، شمس تبریزی و شاه کابلی طغرل احراریست. دکتر نورزاد افزود: تنها تفاوت وی این است که شمس و مولانا و شاه کابلی و بیدل دیدار به هم رسانیدهاند، امّا طغرل اگر چه از این شرف ظهوری و زمانی پیر معنوی خویش بهرهمند نشده، ولی همواره پیوند قوی روحی خویش را با مرشدش حفظ کرده است.