اخبار

1396/05/16
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی عنوان کرد حفظ استقلال ابیات و ایجاد ارتباط معنایی خاص با ساختار غزل در شعر بیدل استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی گفت: بیدل با حذاقت و خلاقیت ادبی خود ضمن به کار بردن اسلوبهای علمی وحفظ استقلال ابیات ارتباط معنایی خاصی را با ساختار غزل ایجاد کرده است.


دکتر شراره الهامی با اشاره به اینکه لازمه ی کلام ادبی و هنرمندانه بافت و ساختاری منطقی و مستحکمی است که سزاوار آغاز و انجامی نظام یافته است، اظهار کرد: این انسجام که شرط فصاحت و بلاغت کلام است ایجاب می کند که شاعر (گوینده) همانگونه که برای آماده سازی ذهن مخاطب در ارایه مطالب تلاش می کند، کلام خود را نیزناگهانی به پایان نرساند. وی ادامه داد: بر اساس بررسی های به عمل آمده در زبان ادبی بیدل دهلوی شگردهای خاصی برای به پایان رساندن غزل جلب نظر می کند که شایسته ی کلام مستحکم اوست؛ این شیوه ها و ترفندهای ادبی سبب شد که در بنده در مقاله ای با عنوان « بررسی شیوه های ختم سخن در غزلیات بیدل دهلوی» به بر شمردن و دسته بندی برخی از شاخص های سبکی وی که حاکی از تعمد و توجه بیدل به چکونگی ختم کلامش است بپردازم. استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی افزود: یافته های به دست آمده گویای این مطلب است که از نظر محتوایی مباحث خاص عرفانی مانند حیرت، دعوت به تسلیم و رضا، محو و فنا و تاکید بر بی اعتباری دنیا و همچنین نقد اشعار توسط خود شاعر مانند اشاره به دیر یاب بودن سخن، مفاخره و....در پایان غزل جای گرفته است. علاوه بر آن مضامین خاص عاشقانه چون نرسیدن به کنه عشق، وصف ناپذیری آن و ... اموری هستند که در مقطع شعر جای گرفته اند. دکتر الهامی با اشاره به اینکه از نظر لفظی نیز به کار بردن برخی از واژه هاکه مفهوم پایان و تمام شدن را به ذهن متبادر می کنند مانند؛ دم مزن، بس است، خاموش، مگو و ... در مقاطع غزل بیدل جای خود را باز کرده است، بیان کرد: آنچه از این بحث استخراج می شود این است که بیدل با حذاقت و خلاقیت ادبی خود ضمن به کار بردن اسلوبهای علمی وحفظ استقلال ابیات ارتباط معنایی خاصی را با ساختار غزل ایجاد کرده است. وی با بیان اینکه آنچه در این مبحث به اثبات می رسد این است که بیدل همچون بسیاری از شاعرانی که کلامشان بافت و مستحکم و منطقی دارد همانگونه که برای آغاز کلام هنری خود از اسلوب های بیانی و علمی استفاده کرده، با تکیه بر مناسبات معنایی و لفظی سخن خود را نیز به پایان می رساند، ابراز کرد: این امر نشان از نظام یافتن شعر او دارد و از این رو ذکر شیوه های ختم کلام بیدل بر بلاغی بودن آن صحه می گذارد و تاکیدی است بر انتخاب الفاظ و معانی آگاهانه و علمی او. استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: از طرف دیگر این پژوهش پاسخی است به آن عده از محققانی که معتقدند در غزل سبک هندی هر بیت مستقل است و فقط وزن و قافیه ابیات را بهم می چسباند و استقلال ابیات را از ویژگیهای غزل هندی می دانند. دکتر الهامی در پایان خاطرنشان کرد: این مقاله اثبات می کند که استقلال ابیات وجود دارد اما توالی و ارتباط معنوی قابل انکار نیست، چرا که ابیات پایانی غزل معمولا تحلیل، نتیجه و حاصل کل غزل است نه بیتی کاملا مستقل.





نظرات کاربران
تاييديه : تشخيص عامل غير انساني
توجه : نظر شما پس از تایید مدیر سایت در سایت نمایش داده می شود !